Page 75 - Cooperatief Wonen in Vlaanderen

Pensioensysteem Ten vijfde rekent het pensioensysteem, onofficieel, op de speculatieve meerwaarde van wooneigendom als vijfde pensioenpijler (als aanvulling op (1) een wettelijk pensioen, (2) een aanvullend pensioen via een pensioenfonds of groepsverzekering, (3) fiscale voordelen voor pensioensparen, (4) privé-sparen en (5) toegang tot gezondheidszorg). Hoewel dit, zoals we eerder aantoonden, voor steeds minder mensen een haalbare vorm van sparen is. Baksteen in de maag Ten zesde: de ‘baksteen in de maag’ of het eigendoms- ideaal blijft een belangrijke drempel en blijft sterk bevoordeeld in de Belgische en Vlaamse woonfiscaliteit. Dit beleid reproduceert dan ook het individuele eigendomsideaal en het stigma rond modellen die hiervan afwijken. Hoewel de wooncoöperatie eigendom en huur verenigt, past het model dus ook niet meteen in de dominante Vlaamse woonideologie. Hoewel dit argument vaak een ‘dooddoener’ is in woondebatten, is het belangrijk om te erkennen dat de kloof tussen het dominante woonideaal en de mogelijkheid om effectief tot aankoop van een woning over te gaan, steeds groter wordt. In die kloof groeien nieuwe woonmodellen, gehefboomd door het afbrokkelen van eigendomsgeoriënteerd beleid en fiscaliteit, zoals de woonbonus en de groeiende nieuwe woonideologieën. Het is ook in deze context dat de wooncoöperatie meer voet aan grond kan krijgen. Schaarse publieke gronden Zelfs wanneer lokale overheden bereid zouden zijn om gronden te verpachten, is publieke grond erg moeilijk te vinden in de verschillende gemeenten. Er moet dan ook beter gewerkt worden met leegstandsdatabases en publieke eigendom op Vlaams niveau. Zo bestaan er vandaag nog vele ruimtelijke blinde vlekken waar mogelijkheden liggen voor wooncoöperaties. Waar deze erfpachtregeling op publieke gronden een belangrijke boost gaf in de opschaling van wooncoöperaties in het buitenland, is dit zeker niet de enige manier om het model uit te rollen. Er kan dan ook gekeken worden naar bijvoorbeeld eigendommen van kerkfabrieken en van particuliere en private eigenaars. Beperkte premies Ten zevende missen wooncoöperaties, als gevolg van dit gebrek aan positie en erkenning, verschillende kansen. Zo zijn verschillende premies en subsidies niet mogelijk voor een wooncoöperatie omdat bewoners geen eigenaar zijn van hun woning. Ondanks hun mogelijke buurtfuncties komt de coöperatieve vennootschap zelden in aanmerking voor sociale of culturele subsidies. Bovendien worden patrimoniumvennootschappen bijna systematisch uitgesloten voor subsidies voor ondernemingen28. Wel wordt er gezocht naar mogelijkheden om premies ook mogelijk te maken voor deze nieuwe woonvormen. 2020 75